İPUÇLARI

MÜLAKAT İPUÇLARI:

Mülakata çağırılmak iş arama sürecinde olan adayların heyecanla bekledikleri bir aşamadır. Ancak gerek ilk başvuru aşamasında gerekse mülakat öncesi ve mülakat sırasında dikkat edilecek bazı noktalar ve yapılacak hazırlık hayalinizdeki işe kavuşmanızı kolaylaştıracaktır.

İş görüşmeleri de giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur. Mülakatın giriş aşamasında mülakatçı çoğunlukla sizi dinlemeyi arzu eder ve profesyonel niteliklerinize ve tecrübenize yoğunlaşmayı tercih eder, genel sorularla sizi yönlendirir. Gelişme aşamasında ise tecrübeniz ve profesyonel nitelikleriniz ile ilgili verdiğiniz cevaplar doğrultusunda sizden daha fazla bilgi toplamaya çalışır. Sonuç aşamasında ise firmayı ve pozisyonu detaylı olarak anlatır. Eğer mülakat performansınız, mülakatı yapan kişi tarafından beğenilirse, sonuç aşamasında pozisyonun maddi imkanlarına da yer verilir.

Eğer iş görüşmesi yarım saatten az bir süreyi kapsamışsa, başarılı bir mülakat performansı ortaya koyamadığınızdan emin olabilirsiniz. Sağlıklı bilgi alışverişinin ortaya konulduğu bir iş görüşmesinin en az bir saat sürmesi beklenir.

Mülakat öncesi

Özgeçmişiniz

Özgeçmişiniz kısa ancak bir bakışta sizi anlatacak ve “görüşme isteği doğuracak” nitelikte olmalıdır. Ayrıca neden bu işe talip olduğunuzu anlatabileceğiniz bir ön yazının özgeçmişinizle birlikte gönderilmesi görüşme şansınızı arttıracaktır. Özgeçmiş konusunda gereken bilgileri uygulama içinde bulabilirsiniz. Görüşme için telefonla arama ve randevu oluşturma genellikle İK asistanlarından biri tarafından yapılır; nazik olun, önerilen randevuyu kabul etmeye gayret edin, görüşeceğiniz kişinin isim unvan ve pozisyonunu mutlaka öğrenin ve not alın.

Firma ve Pozisyon Hakkında Mutlaka Araştırma Yapın

Görüşme öncesinde mutlaka firma ve pozisyon hakkında detaylı bir araştırma yapın; firmanın faaliyet alanları, başarıları, ürünleri, hizmetleri ve başvurduğunuz pozisyon hakkında detaylı bilgiye sahip olmanız, sizin bu işi ne kadar istediğiniz hakkında olumlu bir izlenim yaratır. Ancak “hakkınızda herşeyi biliyorum” ukalalığı yapmayın, ilginizin ve heyecanınızın olduğunu hissettirmeniz yeterlidir.

Mülakat İçin Mutlaka Pratik Yapın

Mülakatlara hazırlık yaparak gitmeniz başarı için şarttır. İK mülakat uygulaması bu konuda en büyük yardımcınız olacaktır. Sorular üzerinden defalarca pratik yapın, bir arkadaşınızla karşılıklı çalışın. Bu pratik mülakat sırasında daha rahat olmanızı ve özgüvenli görünmenizi sağlayacaktır.

Özgeçmişinize hakim olun

Mülakatlar sırasında iş ve özel yaşamınızdan söz ederken heyecandan bazı önemli detayları kolaylıkla unutabilirsiniz, sırasını karıştırabilirsiniz; bu durum da güvensiz bir algı oluşturabilir. Geçmişinizi çok iyi “çalışın”; bilinmesini istediğiniz, etki yaratabilecek özel noktaları nasıl ve nerede ifade edebileceğinizi kararlaştırın. Kendinizi yakınlarınıza anlatarak yaratabileceğiniz etki ile ilgili geribildirim alın.

Kişisel hazırlığınıza özen gösterin

Başvurduğunuz şirketin genel giyim tarzını öğrenin ve uyumlu olabilecek bir kıyafet oluşturun. Aksesuar, takı vs. konusunda abartıdan uzak kalın. Erkekler için tıraş, kadınlar için makyaj hassas olunması gereken konulardır. İlk izlenim için ikinci bir şansınız olmayacaktır. En önemli kriter temiz, bakımlı ve özenli görünmenizdir; “kendine özen göstermeyen işine de özen göstermez” anlayışının geçerli olduğu hatırlanmalıdır.

Profesyonelce hazırlanın

Görüşmeye giderken bazı hazırlıkları tamamlayın: kiminle görüşeceğinizin ismi, pozisyonunu ve dahili telefonu, varsa birkaç adet kartvizitiniz, kimlik belgeniz, varsa referans mektuplarınızın kopyaları, özgeçmişinizin birkaç kopyası, birkaç vesikalık fotoğrafınız. Ayrıca sormak istediğiniz sorular varsa bunların bir kağıda not edilmesi hatırlamanızı kolaylaştıracaktır. Şirketin adresi ve konumu, nasıl ve ne sürede ulaşabileceğiniz konusunda detaylı bilgi alın (santral gereken bilgiyi verir), gerekirse önceden deneme yapın.

Mülakat günü, görüşme öncesi

Altın kural: görüşmeye asla geç kalmayın! Gümüş kural: görüşmeye asla çok erken gitmeyin! Görüşme saatinden yaklaşık 15 dakika önce şirkete giriş yapmanız uygun olacaktır. Bazı şirketler görüşme öncesi daha önce özgeçmiş göndermiş olmanıza rağmen bir müracaat formu doldurulmasını isteyebilir; şirket politikası olabilecek bu tür uygulamalara uyum gösterilmesi gerekir. Yanınızda özgeçmişinizin olması bu aşamayı çabuk geçmenizi sağlayacaktır.

Mülakat için bekleme

Pek çok durumda şirket yetkilileri mülakat için verilen randevu saatine uyamamaktadır. Bunun nedeni çoğunlukla tüm adayların aynı gün içinde ardışık randevularla, mülakata alınması ve uzayan görüşmelerle gecikmeler yaşanmasıdır. Bu bekleme süresi şirketin genel havasının gözlenmesi açısından yararlı görülmelidir. Bekleme nedeniyle huzursuzlanmamalıdır; bu durumdan mülakatçının da hoşnut olmayabileceği, elinde olmadan bu durumun oluşabildiği düşünülmelidir.

Mülakat süreci

Karşılama

İlk izlenim önemlidir ve özgüveni yansıtacak ilk adım mülakat başarısını etkiler; Pozitif bir başlangıç için mülakatı yapan kişinin eli uygun biçimde sıkılmalı ve abartılı olmayacak şekilde gülümsenmelidir. Oturulacak yer gösterilmeden kesinlikle oturulmamalıdır. Göz teması sağlanmalı, gözler kaçırılmamalıdır. Ellerinizle, üstünüzle, başınızla oynamayın, bacak bacak üstüne atmayın, kollarınızı kavuşturmayın. İkram teklif edildiğinde sadece su istenmesi yeterlidir.

Sakin kalın

Mülakatlarda iki tür insan vardır: stres yaşayıp bunu gösterenler, stres yaşayıp bunu göstermeyenler! Mülakatlar hiçbir zaman işe alım süreçlerinin en eğlenceli aşaması olmamıştır. Her soruya muhteşem cevaplar vermeniz olası değildir. Bazı sorularda takılmanız ve gerilmeniz çok normaldir. Umduğunuz gibi şahane cümleler kuramayabilirsiniz. Gergin hissedebilirsiniz ve stres yaşamanızdan daha doğal bir şey yoktur. Başarılı bir mülakat için stresinizi işe karşı duyduğunuz heyecan olarak yansıtabilmeye çalışın. Bu yüzden en doğru olanı tüm dürüstlüğünüzle ve samimiyetinizle cevap vermenizdir. Yeterince hazırlık yaptıysanız stresiniz minimumda kalacaktır.

Acele etmeyin

Bir mülakat sorusuna cevap vermek için acele etmeyin. Adaydan acele cevap vermesini beklemezler, doyurucu cevap vermesini beklerler. Kısa bir süre, cevap vermeden önce cevabınızı düşünün. Vakit kazanmak için su içebilirsiniz. Düşüncelerinizi oluşturmak için zaman ayırın ki söyledikten sonra pişman olabileceğiniz bir şey söylemektense doğru bir şekilde cevap verebilin.

Örnekler verin

Mülakat sorularına cevap verirken benzer durumlarla nasıl başa çıktığınızı anlatın. Ne kadar spesifik olursanız mülakatta artı puan kazanırsınız. Böylece mülakatçı sizin işi yürütebilmek için gereken becerilere sahip olduğunuzla ilgili bir fikir sahibi olur.

Başarılarınızı paylaşın

Kariyerinizde başardığınız şeyler hakkında çekingen olmayın. İş için kalifiye ve kapasiteli olduğunuz gerçeğini güçlendirebilmek adına mülakatına girdiğiniz iş ile ilgili olan başarılarınızın örneklerini paylaşın.

İyi bir dinleyici ve iyi bir konuşmacı olun

İş görüşmeleri sizin kendinizi anlattığınız kadar karşınızdakini de dinlediğiniz bir yer olmalı. Karşınızdakinin ne diyeceğini tahmin etmek yerine konuştuklarını sonuna kadar dinleyip, gerçekten anladığınızdan emin olmalısınız. Soruları yanıtlarken görüşme öncesi yaptığınız mülakat pratiklerini kullanmak, bu sırada kendinizi çok daha iyi ve akıcı olarak ifade etmenizi sağlayacaktır.

Açıklama isteyin

Mülakatçının ne sorduğundan emin değil misiniz? Ne sorulduğundan emin değilseniz açıklama yapmasını istemenizde bir sorun yok.

Kendiniz olun

Aranılan pozisyonun özellikleri değil, kendiniz olun. Unutmayın, samimiyet her zaman kazanır. Üstelik davranışlarınızdaki içtenlik sayesinde ortamda pozitif bir havanın esmesine sebep olabilirsiniz.

Soru sormak için hazırda bekleyen sorularınız olsun

Bir iş mülakatında size sorulacak en son soru muhtemelen “sorunuz olup olmadığı” olacaktır. Hazırlıklı olun ve mülakatçıya soracak sorulara sahip olun. Dikkat edin; mülakatçının daha önce bahsettiği bir şey için yeniden soru sormayın. Onu dinlemediğiniz anlamına gelir.

Sürece Olan İlginizi Gösterin

Görüşme sonunda bundan sonraki aşamaların neler olduğunu mutlaka sorun. Sürece ve sonraki aşamalarına olan ilginizi göstermek avantajınıza olacaktır. “Görüşme fırsatı verdiği için…” mülakatçıya teşekkür etmeyi ihmal etmeyin. Kartını alın, ertesi gün e-posta ile görüşmeye vakit ayırdığı için teşekkür ettiğiniz bir not gönderin. Bu not son bir kez daha kısaca neden bu pozisyonu istediğiniz ve mülakatçı ve diğer şirket yetkilileriyle tanışmanın ne kadar heyecan verici olduğundan bahsetmeniz için iyi bir şans olacaktır. Bunu kısa, tatlı ve samimi tutmalısınız ayrıca mülakattan sonra 24 saat içinde göndermeyi unutmamalısınız.

Mülakat sırasında yapılmaması gerekenler

Sadece “evet” ya da “hayır” diyerek cevap vermeyin

Evet/hayır gibi kısa ve basit cevaplar, görüşmeden sıkıldığınız yahut bu konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığınız düşüncesine sebep olabilir. Kısa ve anlamlı bir cümle her zaman “evet/hayır” kelimelerinden çok daha iyidir. Mülakatı yapan yetkililerin soruları, hakkınızda daha fazla bilgiye sahip olmak için sorduğunu unutmayın.

Gerçek olmayan bilgiler vermeyin

Asla olmadığınız biri gibi davranmayın. Unutmayın, bir işe kabul edilmeniz için kişisel ve mesleki yeterliliğinizin yanı sıra samimi, pozitif ve güven veren biri olmanız da çok önemlidir. İşi ne kadar fazla isterseniz isteyin, nitelikleriniz, iş tecrübeniz ve becerileriniz hakkında yalan söylemeyin ve abartıdan kesinlikle uzak durun. Eninde sonunda mutlaka ortaya çıkacaktır.

Eski yöneticileriniz hakkında negatif şeyler söylemeyin

Her iş yeri yepyeni bir deneyim demektir. Bu deneyimler olumlu olabileceği gibi içinde olumsuzlukları da barındırabilir. Ancak görüşme esnasında eski işiniz ve iş yeriniz hakkında yapacağınız negatif söylemler yanlış anlaşılmanıza sebebiyet verebilir. Onun yerine, yaşadığınız zorluklardan kendinize nasıl dersler çıkardığınızı anlatabilir, bardağın dolu tarafına odaklanabilirsiniz.

Kişisel konularınızı görüşmeye taşımayın

Özel hayatınızdaki ya da arkadaş çevrenizdeki sorunları mülakat sırasında dile getirmemelisiniz. Bu size profesyonellikten uzak bir imaj çizecektir. Unutmayın, görüşmeyi yapan yetkililer sizin sosyal hayatınızı değil, yönelttikleri sorularla sadece o pozisyon için ne kadar uygun olduğunuzu anlamaya çalışıyorlar.

Bilmiyorum demekten çekinmeyin

Yüksek özgüven ve bilgi birikimine sahip biri olabilirsiniz. Ancak yüksek özgüveni kendini beğenmişlik ve takım çalışmasına yatkın olmamak ile karıştırmayın. Bu konularda çok daha ılımlı ve mütevazı olmaya çalışın ve o anda cevap veremediğiniz soruya “bilmiyorum” deyin. Bu yanıt, sizin güçlü bir kişiliğe sahip olduğunuzun da göstergesi olacaktır.

Size ilk mülakat sonunda iş teklifi yapılmasını beklemeyin

Ücret, izin veya diğer maddi olanakları ilk aşamada kesinlikle sormayın. Mülakatçının sizle ilgili kararını sorarken ısrarcı davranmayın ve daha sonra telefonla konuyu takip etmeye çalışmayın; birçok yönetici genelde mülakat sonunda adaya negatif cevap vermekten rahatsız oldukları için telefona çıkmamayı tercih ederler.